در این بخش قصد دارم در مورد نحوه باز شدن و بسته شدن چرخ های هواپیما و چگونگی نمایش آن در نشانگر ارابه فرود، آموزشی را خدمت دوستان عزیز ارائه دهم. جا داره که قبل از ارائه این مطلب از جناب معتمدی که به جرات می تونم بگم از بهترین اویونیک ها و QC های ایرباس ایران هستند و این مطلب را به حقیر یاد دادند تشکر کنم. همچنین تقاضا دارم برای متوجه شدن کامل، مطلب رو به دقت بخونید.
برای اینکه همه دوستان و حتی کسانی که زیاد در علم هوانوردی سر رشته ندارند مطلب را متوجه شوند بر خود لازم می دانم قبل از آموزش چیزهایی در مورد چرخ هواپیما خدمتتان ارائه دهم.
چرخ های هواپیما را در اصطلاح هوانوردی ارابه فرود و در اصطلاح انگلیسی landing gear گویند. هر هواپیما شامل دو landing gear یا ارابه فرود است. اول nose landing gear یا ارابه ی فرود دماغه و دوم main landing gear یا ارابه های فرود اصلی که در زیر بال ها قرار دارند. البته بعضی از هواپیما ها مثل بوئینگ 747 و ایرباس 380 علاوه بر ارابه های فرود فوق از ارابه ی فرود دیگری به نام center landing gear یا ارابه ی فرود مرکزی بهره می برند که دلیل به کار گرفته شدن این ارابه فرود را در تاپیک جداگانه مفصلا تشریح خواهم کرد. برای فهم کامل ارابه فرود به عکس زیر دقت دکنید:
همچنین در فاز تیک آف بعد از بلند شدن هواپیما از زمین ابتدا درب های ارابه فرود باز شده، سپس چرخ ها بسته شده و پس از آن درب های ارابه فرود بسته می شود.
همچنین در فاز لندینگ ابتدا درب های ارابه فرود باز شده، سپس چرخ ها باز و قفل می شوند و سپس درب های ارابه فرود بسته می شوند.
لازم به ذکر است که پس از باز شدن چرخ ها حتما چرخ هواپیما باید قفل شود که دیگر حرکت نکند و اگر قفل نشود هواپیما نمی تواند فرود بیاید.
حال می رسیم به نحوه ی نمایش تمام عملیات باز و بسته شدن چرخ ها در نمایش دهنده ارابه فرود در کاکپیت :
به عکس های زیر دقت کنید :
ستون اول از سمت چپ نشان دهنده ی تمام عملیات مربوط به باز و بسته شدن ارابه فرود سمت چپ است. ستون دوم مربوط به ارابه ی فرود دماغه و ستون سوم مربوط به ارابه فرود سمت راست.
همچنین ردیف اول که به رنگ کهربایی یا زرد قناری است نشان می دهد که درب های ارابه فرود باز است. ردیف دوم که به رنگ قرمز است نشاندهنده ی عمل باز شدن یا بسته شدن چرخ ها است و همچنین ردیف سوم که سبز رنگ است نشاندهنده ی این است که چرخ ها قفل شده است.
حال فرض می کنیم هواپیما از زمین بلند شده . . . می خواهیم تمام چیزهایی که نمایش دهنده ی ارابه به ما نشان می دهد بررسی کنیم.
پس از بلند شدن هواپیما ابتدا درب های ارابه باز می شود، پس باالطبع چراغ های کهربائی رنگ که مربوط به باز شدن درب های ارابه فرود است روشن می شود. سپس چرخ ها بسته می شوند بنابراین چراغ سبز خاموش و چراغ قرمز روشن می شود. پس از بسته شدن چرخ ها چراغ قرمز نیز خاموش می شود. حال درب های ارابه فرود بسته می شود و چراغ های کهربائی رنگ نیز خاموش می شوند.
حال فرض می کنیم هواپیما در فاز لندینگ است . . . می خواهیم تمام چیزهایی که نمایش دهنده ی ارابه به ما نشان می دهد بررسی کنیم :
ابتدا درب های ارابه فرود باز می شود، بنابراین چراغ های کهربائی رنگ روشن می شوند. سپس ارابه های فرود باز می شوند و همزمان با باز شدن، چراغ های قرمز روشن می شوند. پس از باز شدن کامل چرخ ها چراغ های قرمز خاموش می شوند و در مرحله ی آخر که چرخ ها قفل شدند، چراغ های سبز روشن می شوند که به خلبان نشان می دهند که هواپیما آماده ی فرود است.
البته قابل ذکر هست که این نشان دهنده در هواپیماهای گوناگون مختلف می باشد. مثلا در برخی ایرباس های 300، 310 و 320 به شکل زیر می باشد یعنی یک ردیف حذف شده و یا یه عبارتی دیگر سه ردیف در دو ردیف گنجانده شده است. مانند شکل زیر :